Wat is carbon farming?

WAT IS CARBON FARMING?

Carbon farming (vrij vertaald: koolstofboeren) heeft als doel om via natuurlijke, biologische processen zoveel mogelijk CO₂ uit de lucht te halen en in de bodem vast te leggen als koolstof.

Natuurlijk proces
Het belangrijkste biologische proces op aarde is fotosynthese. Dit vormt de basis voor CO₂vastlegging. Fotosynthese is het proces waarbij planten met behulp van licht, CO₂ uit de lucht omzetten in zuurstof. De planten nemen de koolstof (C) op en de zuurstof (O₂) gaat de atmosfeer weer in. Samen met water (H₂O) wordt het deel koolstof (C) omgezet in wortels, bladeren, bloemen, stengels, knollen of vruchten, oftewel in biomassa.

Koolstofkringloop
Uiteraard worden de planten en de eetbare producten geoogst. Zo verdwijnt een deel van de koolstof (C) van het land. Dit wordt de korte koolstofkringloop genoemd.
Om langdurig koolstof in de bodem vast te leggen, is het belangrijk om zo min mogelijk koolstof in de korte kringloop te laten verdwijnen. Dat kan alleen door zo veel mogelijk koolstof aan de bodem toe te voegen. Dit gaat niet vanzelf; dit vraagt om extra inspanningen en slimme landbouwpraktijk.

Lees hier hoe agrariërs die CO₂ vastleggen in de bodem, te werk gaan op hun bedrijf.

VIJF PRINCIPES

Agrariërs die carbon farming toepassen, hanteren vijf principes. Elke bedrijf is anders, dus past elke ondernemer maatwerk toe op het bedrijf.

Principe 1: Minimaliseer verstoren bodem

Laat de bodem zoveel mogelijk met rust. Dan vindt er zo min mogelijk afbraak van koolstof plaatsvindt en komt er minder CO₂ in de lucht.
De koolstofketens die recent door het fotosyntheseproces zijn gemaakt, zijn veelal instabiel. Als deze koolstof in aanraking met zuurstof komt, ontstaat weer CO₂. Om te komen tot stabielere koolketens die langdurig in de bodem blijven, vergt tijd.
Daarom is het belangrijk de bodem tijdens het groeiseizoen zo min mogelijk te verstoren. Want dan kunnen de natuurlijke processen ongestoord hun gang gaan.
Om dit te realiseren, passen agrarische ondernemers nieuwe landbouwtechnieken toe zoals niet-kerende grondbewerking. Deze technieken verstoren de bodem zo min mogelijk.

Principe 2: Vergroot gewasdiversiteit

Met een extensieve of gevarieerde vruchtwisseling - bijvoorbeeld door in het bouwplan een rustgewas of een meerjarig gewas op te nemen - ontsnapt er minder koolstof in de korte koolstofkringloop. De koolstof blijft zo beschikbaar voor langdurige vastlegging in de bodem.
Door meer verschillende gewassoorten of ook meerjarige gewassen te telen, krijgt de bodem een rijker bodemleven. Dit draagt bij aan het vastleggen van CO₂in de bodem.

Principe 3: Bodem bedekt houden

Na afloop of voorafgaand aan de teelt van een voedselgewas (hoofdteelt) kan een zogenoemde groenbemester worden geteeld. Een groenbemester is een gewas dat niet als primaire doel heeft om een voedselproduct voort te brengen. Het nut van een groenbemester is dat deze de bodem bedekt houdt en beschermt en de nog aanwezige meststoffen bindt. Belangrijkste in dit verhaal is dat de groenbemester koolstof vastlegt in bladeren en wortels. Door de groenbemester voor de teelt van het hoofdgewas onder te werken wordt deze extra koolstof toegevoegd aan de bodem.

Principe 4: Bodemleven bevorderen

Na de oogst van een voedselgewas blijven de resten achter op het land. Deze bovengrondse gewasresten bevatten koolstof, maar zijn nog niet permanent aan de bodem toegevoegd. Macro-organismen (e.g. wormen) verwerken de gewasresten tot kleinere delen en brengen dit in de bodem. Dus door gewasresten achter te laten op het land, wordt het bodemleven gestimuleerd en geactiveerd. De koolstof wordt omgezet in langere stabielere ketens die langdurig in de bodem blijven. Naast gewasresten zorgen ook groenbemesters en externe biomassa zoals organische mest of natuurcompost voor een actief bodemleven.

Principe 5: Veestapel onderdeel van kringloop

Voorafgaand of na afloop van een teelt kunnen organische stoffen als koolstofbron worden aangeboden aan de bodem. Stro, natuurcompost en/of hoogwaardige dierlijke mest met relatief veel koolstof zijn belangrijk voor de bodemkwaliteit, leveren de bouwstoffen voor gewasgroei en leggen de bodemkoolstof vast.